BÀO CHỮA CHO BỊ CÁO TRẦN THỊ XUÂN NỮ CAN TỘI “CỐ Ý GÂY THƯƠNG TÍCH” TRƯỚC TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN TÂN PHÚ

Tôi, LS. Trần Công Ly Tao thuộc Đoàn luật sư TP.HCM. Với tư cách luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Thị Xuân Nữ, bị Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) quận Tân Phú truy tố về tội “Cố ý gây thương tích” theo khoản 3 Điều 104 Bộ Luật hình sự (BLHS).  
 
Tôi trình bày quan điểm pháp lý đối với vụ án như sau:

I. Nội dung điều tra vụ án

Khoảng 11 giờ 30 phút ngày 17-9-2010, Trần Thị Xuân Nữ là giáo viên Trường mầm non Hoa Lan, Nữ phụ trách cho 23 bé nam ăn trưa. Cháu Lê Quang Vinh (sinh ngày 19-12-2006) không ăn, Nữ nhắc nhở nhiều lần, cháu Vinh không nghe. Nữ bế cháu Vinh mở cửa đưa cháu Vinh vào thang máy ở tầng một, bấm nút vận hành di chuyển xuống tầng trệt. Nữ đi nhanh xuống tầng trệt, mở cửa thang máy thấy cháu Vinh nằm trên sàn thang máy, máu chảy ra nhiều. Sẵn có một phụ huynh đến đón con em về, Nữ nhờ chở Nữ và cháu Vinh đến bệnh viện cấp cứu.

Nữ bị truy tố và xét xử về tội “Cố ý gây thương tích” (theo khoản 3 Điều 104 BLHS).

II. Quan điểm của người bào chữa về vụ án

A.  Nhận định về tội danh và khung hình phạt mà bị cáo Trần Thị Xuân Nữ bị truy tố, xét xử

Quá trình điều tra vụ án, quan điểm xử lý hành vi phạm tội của Trần Thị Xuân Nữ thiếu nhất quán. Ban đầu Trần Thị Xuân Nữ bị khởi tố điều tra về tội “hành hạ người khác” (Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 435 ngày 03-11-2010 của Cơ quan CSĐT Công an quận Tân Phú). Sau đó lại thay đổi tội danh từ tội “hành hạ người khác” thành tội “cố ý gây thương tích” (quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự số 05, quyết định khởi tố bị can số 52 ngày 20-01-2011).

Có thể nói, cơ quan CSĐT Công an quận Tân Phú lúng túng, bị động trong việc xử lý vụ án. Thật vậy, việc thay đổi quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can từ hành vi “hành hạ người khác” sang hành vi “cố ý gây thương tích” đều do VKSND quận Tân Phú yêu cầu, cơ quan CSĐT chỉ chấp hành thay vì đưa ra quan điểm của cơ quan CSĐT đối với vụ án.

Theo tôi, cả hai tội danh mà VKSND quận Tân Phú “chỉ đạo” cơ quan CSĐT thực hiện đều khập khiễng, thiếu khách quan và không thuyết phục. Bởi  vì:

- Đối với tội “hành hạ người khác” phải thể hiện hành vi “đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình...”. Tàn ác được hiểu là hành vi gây ra sự đau đớn về thể xác (và tinh thần) đối với nạn nhân dưới các hình thức như đánh đập, bỏ đói... có hoặc không kèm theo việc chửi mắng thậm tệ, việc đối xử tàn ác thông thường phải lặp đi lặp lại.

- Đối với tội “Cố ý gây thương tích” được thể hiện qua hành vi dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác tác động lên cơ thể gây tổn thương (như ép nạn nhân tự gây thương tích, xô đẩy làm cho nạn nhân ngã va vào vật cứng...)
Hành vi của Nữ có chăng chỉ là “vô ý gây thương tích” (theo khoản 1 Điều 108 BLHS) mà thôi.

Khái niệm vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác được hiểu là hành vi vi phạm các quy tắc thông thường trong cuộc sống về đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe vì quá tự tin hoặc vì cẩu thả đã làm người khác bị thương tích hoặc bị tổn hại sức khỏe.

B.  Nhận định về tỷ lệ thương tật của cháu Lê Quang Vinh

Trong giai đoạn điều tra vụ án, cơ quan CSĐT Công an quận tân Phú đã hai lần trưng cầu giám định thương tật của cháu Vinh theo yêu cầu của đại diện giám hộ:

- Lần 1: Tỷ lệ thương tật toàn bộ: 27% (hai mươi bảy phần trăm).

- Lần 2: Tỷ lệ thương tật do thương tích gây nên hiện tại là 41% (bốn mươi mốt phần trăm).
Tỷ lệ thương tật của nạn nhân ảnh hưởng tới việc định khung hình phạt trong việc truy tố, xét xử bị can, bị cáo. Quá ngỡ ngàng trước kết quả giám định chênh lệch giữa lần 1 với lần 2: kết quả giám định thương tật lần 2 tăng 14% so với kết quả giám định thương tật lần 1. Trong quá trình điều tra và trước khi xét xử, Trần Thị Xuân Nữ đã đề nghị VKSND quận Tân Phú, rồi TAND quận Tân Phú tiến hành thủ tục trưng cầu giám định lại thương tật của cháu Lê Quang Vinh. Tuy trước đó đã hai lần giám định nhưng đều do đại diện giám hộ bị hại yêu cầu. Yêu cầu vừa nêu là chính đáng, đề nghị Quý Tòa cho hoãn xử để trưng cầu giám định lại thương tật của cháu Vinh.

* Tính chất hành vi phạm tội

Hành vi phạm tội của Trần Thị Xuân Nữ do lỗi vô ý, cẩu thả và không lường trước được hậu quả xấu có thể xảy ra đối với cháu Lê Quang Vinh. Thường thì cơ quan tiến hành tố tụng lập luận là bị can, bị cáo buộc phải biết hành vi sai trái và phải chịu trách nhiệm hậu quả xảy ra. Đối với vụ án này, cũng cần xem xét tính đặc thù của nghề chăm sóc, nuôi dạy trẻ của Trần Thị Xuân Nữ. Nữ là giáo viên nhà trẻ chưa được đào tạo kỹ năng nuôi dạy trẻ một cách thành thạo, nên không lường trước “nghịch cảnh” do đứa trẻ gây ra (do cháu Lê Quang Vinh không chịu ăn). Việc đưa cháu Vinh vào thang máy, Nữ tưởng như vô hại chỉ nhằm mục đích để cháu Vinh ngoan ngoãn tiếp tục ăn uống, không ngờ cháu Vinh lại va chạm vào thang máy gây ra thương tích đáng tiếc!

Hành vi phạm tội của Trần Thị Xuân Nữ do nông nổi, mang tính nhất thời, không hề mong muốn thương tích xảy ra cho cháu Vinh.

* Thái độ khai báo của Trần Thị Xuân Nữ

- Tại bản tường trình ngày 29-9-2010 (Bút lục số 293), Trần Thị Xuân Nữ khai nhận: “Trong lúc nóng giận, không kiềm chế được mình, tôi đã bế bé Vinh vào thang máy rồi đóng cửa lại và nhấn nút cho thang máy chạy xuống tầng trệt. Rồi tôi chạy xuống tầng trệt mở cửa ra, lúc đó tôi thấy bé bị chảy máu ở đầu, tôi hoảng sợ đã bế bé ra kêu cứu và đưa bé đi cấp cứu. Tôi không ngờ đã xảy ra thương tích cho bé như vậy. Tôi chỉ muốn hù cho bé sợ để muốn bé tốt hơn, tôi nghĩ thang máy giống với thang máy bình thường như những thang máy khác nên tôi đã làm như vậy nhưng không ngờ gây thương tích cho bé như vậy...”

- Tương tự, tại bản tự khai ngày 27-9-2010 (Bút lục số 215), Trần Thị Xuân Nữ trình bày: “Tôi nghĩ thang máy rất an toàn, tôi chỉ muốn hù cho bé sợ để tôi có cách giúp bé tốt hơn nhưng không ngờ khi tôi chạy xuống tầng trệt mở cửa thang ra, tôi thấy bé tôi thật sự hoảng sợ và bế bé chạy đi cấp cứu. Tôi không ngờ những hành động kém suy nghĩ của tôi đã gây cho bé và nhà trường, những người thân những thiệt hại quá lớn, tôi thật sự hối hận về những hành động của mình. Tôi nói ra mong cho tâm hồn tôi được nhẹ nhàng và tinh thần tôi bình ổn một chút. Tôi xin các anh hãy hiểu. Tôi không dám cầu xin tha thứ. Tôi chỉ mong các anh hiểu là những hành động của tôi chỉ muốn giúp bé và giúp mẹ bé để mỗi sáng mẹ khỏi đi làm trễ mà thôi. Tôi xin chấp nhận những hình phạt mà pháp luật định cho tôi”...

- Tại biên bản hỏi cung bị can ngày 17-2-2011 (Bút lục số 302), Trần Thị Xuân Nữ nhận trách nhiệm: do tôi (Nữ) có hành vi bế cháu Lê Quang Vinh bỏ vào thang máy vận chuyển thức ăn rồi nhấn nút để thang máy vận hành gây thương tích nặng cho bé Vinh nên Cơ quan CSĐT Công an quận Tân Phú khởi tố đối với tôi về tội “Cố ý gây thương tích”... vào khoảng 11 giờ ngày 17-9-2010, sau khi chuẩn bị bửa ăn cho các bé học lớp chồi xong, tôi và cô giáo Ngọc chia lớp chồi ra thành 2 nhóm... tôi phụ trách cho nhóm các bé Nam gồm 23 người ăn. Khi đó, tôi thấy bé Lê Quang Vinh không tự giác cầm muỗng xúc cơm ăn nên tôi có nhắc nhở bé Vinh nhiều lần nhưng cháu Vinh vẫn không chịu xúc ăn. Tôi đến gần xúc cơm đút cho bé Vinh ăn nhưng bé Vinh nhả ra 2 lần. Tức giận bé Vinh, tôi dùng hai tay xốc nách bé Vinh lên đưa đến cửa thang máy vận chuyển thức ăn ở tầng 1 cách nơi bé Vinh ăn khoảng 03 – 04m, bé Vinh không khóc hay phản ứng gì cả. Đến trước cửa thang máy, tay trái của tôi bế bé Vinh còn tay phải tôi đưa ra nắm tay cầm mở cửa thang máy ra, bé Vinh vẫn không khóc. Vừa mở cửa thang máy ra, tôi dùng hai tay bế bé Vinh vào đứng trong thang máy... lúc này bé Vinh không khóc và thang máy không có đồ vật gì khác. Sau đó, tôi dùng tay phải đóng cửa thang máy lại, rồi dùng tay phải nhấn nút vận hành thang máy di chuyển xuống đất. Khi thang máy vận chuyển thì tôi quay đi xuống tầng trệt để đón bé Vinh nên không nghe thấy trong thang máy có tiếng bé Vinh khóc hay tiếng va đập gì không. Tôi chỉ đi bộ hơi nhanh chứ không chạy. Khi tôi đi xuống đất, cửa thang máy ở tầng trệt thì thang máy đã xuống đến trước, tôi liền dùng hai tay kéo mở cửa thang máy ra thì thấy cháu Vinh khóc thét lớn, bé Vinh đang nằm trên sàn thang máy, trên người bé Vinh có máu chảy ra nhiều, tôi liền dùng hai tay bế bé Vinh ra khỏi thang máy thì thấy đầu bé Vinh bị tét da đầu, tôi không kịp quan sát mà tri hô kêu cứu rồi bế bé Vinh ra cổng trường. Vừa lúc đó có một phụ huynh đi rước con đang chờ con ở cổng trường đã chở tôi bế bé Vinh đến Bệnh viện Phú Thọ cấp cứu. ...
Thái độ khai báo của Trần Thị Xuân Nữ là thật thà, trung thực, thành khẩn chứ không quanh co chối tội.

Đây là một tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 46 BLHS.

III. Vấn đề khắc phục hậu quả xảy ra

Ngay sau khi xảy ra vụ án, mặc dù bản thân và gia đình Trần Thị Xuân Nữ rất khó khăn, nhờ sự giúp đỡ của nhà trường và một số phụ huynh, Trần Thị Xuân Nữ đã chuyển giao 50.000.000 đồng cho phụ huynh cháu Lê Quang Vinh để góp phần chi phí chữa trị cho cháu. Trước khi vụ án được đưa ra xét xử, nhà trường và gia đình của Trần Thị Xuân Nữ đã chuyển giao cho ông Lê Anh Hoàng là cha của bé Lê Quang Vinh số tiền 90.000.000 đồng, nâng tổng số tiền mà gia đình của bé Vinh đã nhận từ phía Trần Thị Xuân Nữ lên 140.000.000 đồng. Cùng ngày 10-7-2011, cha mẹ của bé Vinh là ông Lê Anh Hoàng và bà Dư Thị Thanh Thúy là giám hộ của bé Vinh có làm đơn xin giảm án cho Trần Thị Xuân Nữ và xác nhận: về mặt dân sự đã thỏa thuận xong. Kính xin tòa giảm án cho cô Trần Thị Xuân Nữ để cô sớm hòa nhập cộng đồng.

VII. Đề nghị hướng xử lý

Qua phân tích và nhận định trên, tôi đề nghị HĐXX:

- Trả hồ sơ để Viện kiểm sát xem xét chuyển tội danh từ “Cố ý gây thương tích” thành “vô ý gây thương tích”.

- Chấp nhận đơn yêu cầu của Trần Thị Xuân Nữ xin tái giám định thương tật của cháu Lê Quang Vinh, vì tỷ lệ thương tật của bị hại ảnh hưởng tới khung hình phạt, từ đó ảnh hưởng mức hình phạt đối với Trần Thị Xuân Nữ, một cô gái quê lần đầu phạm tội do lỗi vô ý.

Trân trọng.