CÁCH TRÁNH SÉT KHI MƯA DÔNG

Những ngày đầu tháng 6, nhiều trận mưa dông đầu mùa kèm theo sấm sét trút xuống Hà Nội và nhiều địa phương, gây không ít thiệt hại về người và tài sản khiến người dân lo ngại…


Ngủ trong nhà cũng bị sét đánh


Ngày 6/6, trong cơn mưa giông một luồng sét lớn đánh xuống Siêu thị nội thất số 315, đường Nguyễn Khang, phường Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội khiến nội thất và hàng hóa trong siêu thị bị thiêu rụi. Không chỉ vậy, ngôi nhà 5 tầng phía sau và Siêu thị vật liệu xây dựng cùng cửa hàng sửa chữa xe gắn máy ở bên cạnh cũng bị ảnh hưởng của vụ cháy. 


Trận mưa chiều 6/6 và trước đó vài ngày, sét cũng đánh cháy một số trạm biến áp khiến, khiến một số khu dân cư bị mất điện trong khoảng thời gian khá dài.


Lâu nay, nhiều người vẫn quan niệm để tránh gặp Sét lúc trời mưa thì ở trong nhà là an toàn nhất. Tuy nhiên, điều này không phù hợp với thực tế. Bằng chứng là vào hồi 14h40’ngày 23/5/2011, anh Lý Thế Hoàng (25 tuổi, quê Yên Bái)  đang ngồi trên tầng 2 của một căn biệt thự gỗ đang xây dựng (trên đường Kha Vạn Cân, P.Linh Đông, Q. Thủ Đức, TP.HCM) thì bị sét đánh cháy đen, chết ngay tại chỗ.

 

Không chỉ “đánh” nhà cửa, trạm biến áp, sét còn “gây sự”  với cả máy bay khi chiều 4/6, chiếc máy bay mang số hiệu ATR72 của hãng hàng không Vietnam Airlines đang trên đường bay từ Đà Nẵng đến sân bay Liên Khương (Lâm Đồng)  thì bị sét đánh. Rất may, 68 hành khách trên chuyến bay vẫn an toàn; còn máy bay sau đó phải nhờ các nhân viên kiểm tra, sửa chữa.

 


Vào khoảng 14h ngày 22/5/2011, anh Triệu Văn Chung (SN 1983, trú tại xóm Slam Phủng, xã Hồng Sỹ, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng) và con trai là Triệu Văn Tấn (14 tháng tuổi) đang ngủ trưa trong nhà thì bị sét đánh chết. Cùng lúc đó, con trâu mộng của nhà anh Chung ở dưới gầm sàn nhà cũng bị tử vong do sét đánh.


Trước đó, vào năm 2010, tại xã Định Long, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa, một người đã bị sét đánh chết và 5 người khác bị thương khi đang ngồi trong nhà xem ti vi. Vào năm 2008, em Đoàn Khắc Mạnh (sinh năm 1994, trú tại xã Hương Long, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) đã bị sét đánh chết ngay trong lúc đang nằm ngủ…


Sét gây thương tích bằng cách nào?


Theo Viện Vật lý Địa cầu, sét có thể gây thương tích cho con người bằng nhiều cách: Đánh thẳng vào vị trí nạn nhân từ trên đám mây xuống; khi nạn nhân đứng cạnh vật bị sét đánh, sét có thể phóng qua khoảng cách không khí giữa người và vật (trong trường hợp này gọi là sét đánh tạt ngang); sét đánh khi nạn nhân tiếp xúc với vật bị sét đánh; khi người tiếp xúc với mặt đất ở một vài điểm trong khi sét lan truyền trên mặt đất thì gây giật điện gọi là điện thế bước; cuối cùng,  sét lan truyền qua đường dây cáp tới các vật như điện thoại, tivi, ổ cắm…


Theo thống kê thì sét đánh thẳng là nguy hiểm nhất, cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì 8 người chết. Sét đánh tiếp xúc hay tạt ngang cũng rất nguy hiểm. Khi sét đánh xuống cây, thì 1 tia sét có thể giết chết ngay vài người xung quanh. Độ nguy hiểm phụ thuộc vào bản chất của vật bị sét đánh và vị trí tương đối với nạn nhân. Trong một số trường hợp, năng lượng tia sét không tiêu tán ngay tại chỗ mà truyền theo mặt đất và khi nạn nhân đứng trên đường truyền đó có thể bị liệt... Trong thực tế, sét lan truyền xuất hiện khi nạn nhân nói chuyện điện thoại, cầm vào các dây cáp, dây anten dẫn từ ngoài vào.


Không có vị trí an toàn tuyệt đối


Theo TS. Nguyễn Xuân Anh, Phó Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu, sét là hiện tượng ngẫu nhiên cho nên không có vị trí an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, việc chủ động đề phòng tránh sét có thể làm giảm đáng kể khả năng bị sét đánh.


Cụ thể, khi nghe bản tin dự báo thời tiết, mọi người phải lên kế hoạch làm việc để đề phòng. Khi làm ở khu vực nào đó, phải để ý trước các nơi có thể trú mưa và tránh sét an toàn. Nói chung khi đang ở nơi không an toàn thì cần phải để ý đến các dấu hiệu của dông như mây đen, không khí lạnh, gió… Khi nghe thấy tiếng sấm đầu tiên cũng cần phải thấy là nguy hiểm đã đến. Sét có thể đánh cách xa nơi có mưa tới 15-20 km.


Ông Xuân Anh cũng khuyên rằng, khi trời sắp xảy ra dông, thì biện pháp tránh sét tốt nhất là nên về nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là toà nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét. Khi ở trong nhà thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước; không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết. Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc dông gần xảy ra.

Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền. Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Vô tuyến nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có dông.


Khi tránh sét đánh ngoài trời thì tuyệt đối không trú mưa dưới cây, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt... Nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp. Người ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ. Phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất.


Nhón chân, không được nằm xuống đất; đứng xa các vật cao, ra ngay khỏi những nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp hơn và thưa để tránh. Đặc biêt, không đứng thành nhóm người gần nhau. Nếu như bạn cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt tivi) thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất.


Đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hoả, ô tô..., nếu không thò người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc thì ở những chỗ này là an toàn. Ngược lại, đối với các ô tô, tàu thuỷ để hở hay không có vỏ bọc kim loại thì nguy hiểm… Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường.         


Vân Anh

 

Tin tức khác